چاپ
چاپ، فرآیندی است که در آن اطلاعات، تصاویر یا طرحها بر روی کاغذ یا سایر مواد قرار میگیرند تا برای دیگران قابل مشاهده باشند. در این فرآیند، ابتدا موادی که قرار است چاپ شوند، بر روی سطحی صاف و یا مخصوصی از نوع کاغذ یا مواد دیگر چاپگذاری میشوند. سپس از ابزارهای چاپگری مختلفی مانند چاپگرهای جوهرافشان یا لیزری استفاده میشود تا محتوا به دقت بر روی سطح مورد نظر قرار گیرد. در پایان، مواد چاپ شده ممکن است با فرآیندهای دیگری مانند برش یا جلد کردن کتابها و مجلات تکمیل شوند.
چاپ نقش مهمی در جامعه ایفا میکند، زیرا اطلاعات را قابل دسترسی و قابل فهم برای افراد میکند و از ارتباط و انتقال دانش و اطلاعات بین افراد و جوامع حمایت میکند. از کتب و مجلات تا روزنامهها و بروشورها، انواع مختلفی از مواد چاپی وجود دارند که در جهان اطلاعات پراکنده شده و به اشتراک گذاشته شده، نقش مهمی دارند.
ریشه واژه چاپ
شاید تا به حال برای شما سوال پیش آمده است که واژه چاپ چگونه در اصطلاحات امروزی آمده و ریشه واژه چاپ چه می باشد؟ واژه چاپ با ریشه ی مغول است که معنی استحکاک سطحی با سطح دیگر است و در ترکی این واژه به معنی کوبیدن چیزی بر سطح دیگری می شود.
در اصلاح چاپ به معنای نقش، مهر، اثر نشان می باشد که شامل نوشته ها، اعداد و نشانه ها بر روی یک حامل و تکثیر آن به تعداد زیاد می باشد.
می توان عنوان کرد که از مهمترین اختراعات بشر اختراع حروف چاپ مستقل و دستگاه چاپ بوده است که توسط یوهانس گوتنبرگ در قرن پانزدهم میلادی انجام شده است البته استفاده از چاپ به قرن ها پیش از گوتنبرگ باز می گردد.
در ادوار تاریخی چاپ را به موارد زیر می توان تقسیم بندی کرد:
- پیش از تاریخ و آغاز دوران تاریخ
- دوران باستان
- دوران چینی ها
- دوران هنری
- مکانیک
- دوران فتومکانیک
چاپخانه
چاپخانه جایی است که بصورت مجتمع و یا کارگاه عمل می کند و با توجه به دستگاه های موجود در آنجا از عهده امور چاپی و انجام آن بر می آید.
چاپ بر روی کاغذ و پارچه و سایر اشیاء انجام می شود. باید گفت چاپ امروزه به عنوان یک صنعت بزرگ محسوب می شود که در کلیه اداره جات و حتی برای منازل مورد نیاز می باشد.
انواع چاپ
با توجه به اینکه قرار است بر روی چه چیزی فرآیند چاپ انجام شود، چاپ افست بانی چاپ به انواع مختلف تقسیم بندی می گردد.
- چاپ افست : بیشتر برای انتشارات و تبلیغات مورد استفاده قرار می گیرند.
- چاپ فلکسو: بصورت عمده در بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرد.
- چاپ هلیوگراور: عمدتاً برای بسته بندی استفاده می شود.
- چاپ سیلک اسکرین : برای تبلیغات چاپ های تفکیکی استفاده می شود.
- چاپ لتر پرس: این روش یک روش قدیمی چاپی می باشد که بصورت برجسته است
- چاپ دیجیتال : برای استفاده های تبلیغاتی و اداری با تیراژ پایین استفاده می شود.
- چاپ فلت بد: برای چاپ بر روی تمام اجسام سخت مورد استفاده قرار می گیرد.
چاپ در نساجی
چاپ در نساجی در واقع به معنی رنگرزی موضعی و یا از بین بردن رنگ بصورت موضعی می باشد. البته می توان گفت که در ماشین های بافندگی یا کشبافتی نیز می توان بر روی پارچه طرح هایی ایجاد نمود البته چاپ بر روی پارچه اصولاً خیلی ساده تر و ارزانتر می باشد.
چاپ برای پارچه ها بافته شده : پارچه بافته شده بیشتر از پارچه های دیگر فرآیند چاپ روی آنها انجام می شود البته پارچه های کشبافت و بدون بافت نیز خیلی کمتر برای چاپ مورد استفاده قرار می گیرند.
چاپ کلاف نخ : کلاف نخ توسط غلتک های مخصوص چاپ می شوند. البته نخ را بصورت کشباف ساده در می آورند و بعد از آن چاپ و تثبیت آن، پارچه شکافته می شود و نخ روی بویین جمع آوری می شود.
چاپ چله : در این نوع چاپ برای پارچه هایی استفاده می شود که دو سمت آن دیده می شود و احتیاج دارد که نقش در هر دو سمت پارچه ایجاد شود. از روش های چاپ چله می توان به چاپ ترانسفر یا انتقالی اشاره نمود.
چاپ فتیله پشمی شانه شده : برای تولید کردن نخ ملانژ با یکنواختی زیاد که در تولید کردن پارچه های با کیفیت بالا استفاده می گردد از این روش چاپ استفاده می شود که توسط ماشین ویگورو انجام می شود و بعد از تثبیت وارد مراحل بعدی می گردد.
روشهای چاپ
در قرن 18 میلادی فردی با نام آلویز سنفلدر اتریشی چاپ سنگی را برای تکثیر ورقه های موسیقی اختراع کرد که جایگزین سیاه قلم کاری گردید. در این روش تصویر و یا نگاره به وسیله یک قلم تیز یا عمل یک اسید بر سطح سنگ ایجاد می گردد. که نگاره با رنگ سیاه بر روی سطح خاکستری ایجاد می گردد.
بخشهایی که نمی خواستند فرایند چاپ بر روی آنها انجام شود روی سنگ مرطوب می کردند و در نتیجه مرکب چاپ که چرب است به آن نمی چسبید و قسمت های خشک مرکب را جذب می کرد و بدین گونه بود سطح آماده به چاپ شامل دو بخش بود:
- بخشی که مرطوب بود و برای قسمت های سفید استفاده می گردید.
- بخشی که خشک بود و برای قسمت های سیاه و یا رنگی استفاده می شد.
می توان گفت که همین روش در چاپ بود که بعدها منجر به اختراع چاپ افست گردید. از دیگر مواردی که بر صنعت چاپ بسیار تاثیر گذار بود اختراع عکاسی بود. با اختراع عکاسی روش حساس کردن سطح فلز و برگرداندن تصویر و حروف و نقوش بر روی آن ابداع گردید. در اوایل قرن نوزدهم سرعت چاپ بسیار افزایش یافت تا جایی که با ماشین های روتاتیو قادر بودند که در یک لحظه هر دو طرف کاغذ را چاپ نمود و در کل با سه روش زیر می توان یک نگاره را چاپ رساند
- لترپرس یا چاپ برجسته و یا تیپوگرافی
- چاپ گود یا فرورفته یا هیلوگراور
- پلانوگرافی یا چاپ مسطح ویا یا لیتوگرافی
می توان عنوان کرد که روش اصلی در چاپ با در نظر گرفتن 3 مرحله زیر ضروری می باشد.
- تهیه نمودن گراورهای دستی (تصویر چیزی حکاکی شده)
- تبدیل گراورهای به چاپ و انجام چاپ
- استفاده کردن از فتو مکانیک در چاپ
چاپ برجسته چیست
در چاپ برجسته سطح چاپ شونده برجسته بوده که قسمت برجسته در مقابل غلتک آغشته به مرکب چاپ رنگ به خود می گیرد و به کاغذ منتقل می کند البته سطح برجسته می بایست معکوس نقش مورد نظر باشد به دلیل اینکه بعد از چاپ شدن بر روی کاغذ کیفیت مطلوبی پیدا کند.
چاپ گود چیست
در این روش چاپ نقشها و تصویرها در سطح چاپ شونده که بصورت سیلندر استوانه ای می باشد بصورت فرورفته است. این نوع چاپ دارای کیفیت بالایی می باشد اما دارای هزینه بالایی نیز است و در کارهای تیراژ بالا مورد استفاده قرار می گیرد. از موارد آن استفاده آن تمبر و اسکناس را می توان نام برد.
در روش چاپ گود دو نوع سیلندر چاپ گود داریم:
- تمام سیلندر ریخته گری می شود و پس از اتمام چاپ دوباره ذوب می شوند.
- در این نوع فقط پس سطح رویی سیلندر تغییر پیدا می کند و پس از هر بار چاپ این رویه تغییر می کند، و برای چاپ نگاره ها از چاپ افست استفاده می گردد.
چاپ نه گود و نه برجسته
در این روش نه از شیوه چاپ برجسته و نه از چاپ فرورفته استفاده نمی شود و برای اینکه حروف و تصاویر مرکب را به خود جذب کنند از خاصیت مواد استفاده نمی شود.
می توان گفت این روش تکامل یافته لیتوگرافی یا چاپ سنگی می باشد. در این روش سطح چاپی صاف بوده و نقش در ابتدا از لوحهٔ فلزی به استوانه لاستیکی منتقل می گردد و از روی آن به کاغذ منتقل می شود.
صفحه فلزی چاپ یا همان زینک به دور یک استوانه لاستیکی بسته می شود. دو غلتک یکی آغشته به مرکب و دیگری آغشته به آب که بر اساس تضاد بین آب و چربی موجب می شود نقش روی زینک مرکب را به خود جذب کند و بخش های دیگر مرکب به خود جذب نکنند و در این نوع چاپ با چهار رنگ اصلی و استفاده از ترام، تمامی رنگها ایجاد می شود.